-
1 nad
Ⅰ praep. 1. (powyżej) over, above- nad kimś/czymś [znajdować się] over a. above sb/sth- nad głównym wejściem over a. above the main entrance- łuna nad miastem a glow over the city- 1500 metrów nad poziomem morza 1,500 metres above sea level- miał siniak nad lewym okiem he had a bruise over a. above his left eye- mieszkali nad sklepem they lived over a. above the shop- rano nad miastem przeszła burza a storm broke over the city in the morning- tumany kurzu unosiły się nad drogą clouds of dust rose over the road- piłka przeleciała wysoko nad poprzeczką the ball went high over the bar- pochylić się nad kimś/czymś to lean a. bend over sb/sth- pochyliła się nad kołyską she leaned a. bent over the cot- pochylali się nad mapą they were bending over a map- nad coś [kierować się] over a. above sth- balon wzbił się nad chmury the balloon soared up above the clouds- myśliwce nadleciały nad miasto fighter planes flew over the city2. (w pobliżu) nad Wisłą/Bałtykiem on the Vistula/the Baltic- Wiedeń leży nad Dunajem Vienna lies on the Danube- kupili dom nad jeziorem they bought a house on a. by a lake- opalali się nad rzeką they were sunbathing by the river- spacer nad brzegiem rzeki/Sekwany a walk along a. by the riverside/along the Seine- nad coś [kierować się] to sth- pojechać nad morze to go to the seaside- pójść na spacer nad jezioro to take a walk to the lake- wycieczka nad Wigry a trip to Lake Wigry3. (wskazuje na podporządkowanie) over- być a. stać nad kimś to be over sb- nad sobą miał dyrektora finansowego above him he had the financial director- kontrola nad czymś control over a. of sth- mieć nadzór nad czymś to supervise sth, to have control over sth- sprawować władzę nad czymś to exercise authority a. power over sth- przewaga nad kimś/czymś superiority a. the advantage over sb/sth- opieka nad ludźmi w podeszłym wieku care of the elderly4. (wskazuje na temat) on, about (czymś sth)- dyskusja nad budżetem discussion on a. about the budget- dyskutowali nad projektem uchwały they were discussing the (draft) bill- praca nad czymś work on a. at sth- pracować nad planami budynku to work on the design of a building- rozmyślać nad czymś to ponder on a. over sth- medytować nad czymś to meditate on a. upon sth- siedzieć nad książką to pore over a book- ślęczeć nad lekcjami to slog away at one’s homework pot.5. (z określeniami wyrażającymi uczucia) at, for, over- ich zachwyt nad jego obrazami their delight over his paintings- użalić się nad kimś to feel sorry for sb, to pity sb- użalać się nad sobą a. nad własnym losem to feel sorry for oneself pot., pejor.; to bemoan one’s lot książk., żart.- znęcać się nad kimś to torment sb- zlituj się nade mną/nad nim have mercy on me/him6. (tuż przed) (just) before- nad ranem/wieczorem (just) before dawn a. daybreak/dusk a. nightfall7. książk. (bardziej niż) than- nic straszniejszego nad wojnę nothing more terrible than war- cóż piękniejszego nad miłość what can be more beautiful than love?- kochać kogoś nad życie to love sb more than life itself- nad wszystkie rozrywki uwielbiał kino of all pastimes he adored the cinema more than anything else- praca nad siły superhuman work- poeta nad poetami a towering poet- przebój nad przeboje an all-time hit- skandal nad skandale a scandal to end all scandals- łotr nad łotrami an arch-villain; a consummate villain książk.- nade wszystko above all (else), more than anything (else)- nade wszystko cenił spokój he valued peace and quiet more than anything a. above all else- była sławna, bogata, a nade wszystko urodziwa she was famous, rich, and, above all, good-lookingⅡ nad- w wyrazach złożonych (wskazujące na wyższy stopień) nadkomisarz chief superintendent GB- nadczułość hypersensitivity* * *prepnad morze/rzekę — to the seaside/river* * *prep.+ Ins.1. (= powyżej, ponad) above, over; nad głową (= w górze) overhead.2. (= na brzegu l. krawędzi, blisko) nad (samą) granicą at the (very) border, near the border; nad grobem at the graveside; przen. (= blisko śmierci) at death's door, with one foot in the grave; nad morzem at the seaside, on the sea; nad rzeką/jeziorem on the river/lake; Waszyngton leży nad Potomakiem Washington lies l. is located on the Potomac River; nad przepaścią t. przen. on the edge of a precipice; nad ranem in the early morning.3. (przedmiot uwagi l. kontroli) litować się nad kimś feel pity for sb; (= okazywać komuś miłosierdzie) have l. take pity on sb; mieć przewagę nad kimś have the advantage on l. over sb, have the upper hand over sb; opieka nad dziećmi child care; pastwić się nad kimś torment sb; płakać nad czymś cry over sth; rozpaczać nad kimś/czymś lament for sb/sth; sprawować władzę nad kimś/czymś rule sb/sth; form. have/hold dominion over sb/sth; stracić panowanie nad sobą lose one's temper; pot. blow one's top, blow a gasket, hit the ceiling.4. (temat rozważań l. dyskusji) debata nad ustawą/wnioskiem debate on a bill/motion; zastanawiać się nad czymś consider sth, pause over sth.5. (cel badań l. wysiłków) pracować nad czymś work on sth.6. lit. (podkreślenie wyjątkowości; często z archaiczną formą narzędnika) mistrz nad mistrzami l. nad mistrze master of l. over masters; Pieśń nad Pieśniami Bibl. the Song of Songs.prep.+ Acc.1. ( cel w przestrzeni) over, above; nad głowę above one's head; (= w górę) up; nad miasto over the town l. city.2. (= na brzeg) nad jezioro/morze/rzekę to the lake/sea/river.3. lit. ( porównanie lub wybór) than, above; cenić coś nad życie value sth above life; cóż jest (lepszego) nad wino? what (is) better than wine?; nade wszystko above all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nad
-
2 rze|ka
f 1. (płynąca masa wody) river- rzeka Warta/Wisła the River Warta/Vistula- w dół rzeki downriver, downstream- w górę rzeki upriver, upstream- miasto nad rzeką a town on the river2. przen. (przesuwająca się masa) river- rzeka łez a river of tears- potężna rzeka ludzi płynie w kierunku stadionu a huge stream of people is moving in the direction of the stadium- □ rzeka podziemna Geog. underground river■ rzeka zapomnienia river of forgetfulnessThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rze|ka
-
3 leżeć
глаг.• возлежать• заключаться• класть• лежать• лечь• отдохнуть• отдыхать• покоиться• полагаться* * *leż|ećнесов. 1. лежать;2. находиться, быть расположенным; лежать;miasto \leżećy nad rzeką город лежит на реке;
3. сидеть (об одежде);\leżećу jak ulał сидит как влитой; ● \leżeć w dryfie мор. лежать в дрейфе; \leżeć odłogiem пустовать (о земле);
\leżeć komuś na sercu быть близким кому-л., быть предметом чьйх-л. забот;\leżeć komuś na sumieniu быть на совести у кого-л.; \leżeć komuś na wątrobie терзать кого-л., сидеть в печёнках у кого-л. posp:, \leżeć w czyimś charakterze быть свойственным кому-л., быть в чьём-л. характере; \leżeć w czyimś interesie отвечать чьйм-л. интересам; \leżeć u podstaw лежать в основе+2. znajdować się
* * *несов.1) лежа́ть2) находи́ться, быть располо́женным; лежа́тьmiasto leży nad rzeką — го́род лежи́т на реке́
3) сиде́ть ( об одежде)leży jak ulał — сиди́т как влито́й
•- leżeć odłogiem
- leżeć komuś na sercu
- leżeć komuś na sumieniu
- leżeć komuś na wątrobie
- leżeć w czyimś charakterze
- leżeć w czyimś interesie
- leżeć u podstawSyn: -
4 usytuować
глаг.• помещать• расположить• установить* * *usytuowa|ć\usytuowaćny сов. расположить, разместить;\usytuować oddziały расположить отряды; miasto \usytuowaćne nad rzeką город, расположенный на берегу реки
+ umiejscowić, ulokować* * *usytuowany сов.расположи́ть, размести́тьusytuować oddziały — расположи́ть отря́ды
miasto usytuowane nad rzeką — го́род, располо́женный на берегу́ реки́
Syn: -
5 leż|eć
impf (leżysz, leżał, leżeli) vi 1. [osoba] to lie- leżeć na kanapie/łóżku to lie on a couch/bed- leżeć na plecach/na brzuchu/na boku to lie on one’s back/front/side- leżał w łóżku do dziesiątej he stayed in bed till ten o’clock- dzieci już leżą w łóżkach the children are already in bed- już leżał w łóżku, gdy zadzwonił telefon he was (already) in bed when the telephone rang- cały dzień leżeli w słońcu they spent the whole day basking in the sun- leżeć w szpitalu/klinice to be in hospital/a clinic- leżał w szpitalu przez miesiąc he was in hospital for a (whole) month2. (być pochowanym) to lie, to be buried- partyzanci leżą pod murem the partisans are buried by the wall- leżeć w grobie to be dead a. gone3. [przedmiot] to lie- ołówek leży na podłodze a pencil is lying on the floor- na wszystkich krzesłach leżały książki i papiery books and papers were lying on all the chairs4. (pokrywać) to lie, to cover- kurz leżał na podłodze there was dust on the floor- na stole leżał biały obrus there was a white (table)cloth on the table- błoto leży na ulicy the street is covered with mud- nisko przy ziemi leżały jeszcze mgły fog was still lying low over the ground5. (pasować) [ubranie] to fit- garnitur leży na nim jak ulał the suit fits him like a glove- sukienka fatalnie leży the dress doesn’t fit at all6. (znajdować się) to lie, to be situated- miasto leży nad rzeką the town is on a river- Polska leży w Europie Poland is in Europe7. (polegać) [problem, przyczyna, sens] to lie- problem leży w tym, że… the problem is that…- zasadnicza kwestia leżąca u podłoża konfliktu the fundamental issue underlying the conflict- u podłoża tych decyzji leżały względy polityczne there were political reasons underlying the decisions- leżeć w czyjeś naturze to be in sb’s nature- wybuchowość leżała w jej usposobieniu it was in her nature to be short-tempered- leżeć w czyjeś gestii to be within sb’s authority- szkoły podstawowe leżą w gestii władz lokalnych primary schools come under the aegis of the local authorities- w gestii dyrektora leży wydawanie decyzji the manager is responsible for taking decisions8. pot. (być w niekorzystnej sytuacji) robota leży we’re behind with the work, there’s heaps of work to be done- teatry leżą, bo nie mają dotacji theatres are in dire straits due to the lack of subsidies- jeśli nie oddam pieniędzy, to leżę (i kwiczę) if I don’t give the money back, I’m done for pot.9. przen., kryt., pot. (odpowiadać) to suit- twoje towarzystwo leży mi najbardziej your company suits me best- te pytania mi nie leżały the questions didn’t suit me at all■ leżeć do góry brzuchem pot., pejor. to lie about a. around- leżeć w gruzach a. ruinie to lie in ruins- leżeć odłogiem [ziemia] to lie fallowThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > leż|eć
См. также в других словарях:
nad — I {{/stl 13}}{{stl 8}}przyim., łączy się z biernikiem {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} wskazuje na cel przestrzenny ruchu, znajdujący się powyżej czegoś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Samolot wzleciał nad miasto. Podniósł… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
nad — «przyimek łączący się z rzeczownikami (lub wyrazami o funkcji rzeczownikowej) w narzędniku lub bierniku» 1. «tworzy wyrażenia lokalizujące coś powyżej jakiegoś przedmiotu lub wskazujące cel przestrzenny» Samolot leciał nad miastem. Lampa wisi nad … Słownik języka polskiego
pobudować — dk IV, pobudowaćduję, pobudowaćdujesz, pobudowaćduj, pobudowaćował, pobudowaćowany «wznieść jakąś budowlę albo budowle; zbudować, postawić, wystawić» Pobudować dom, garaż, szkołę. Pobudować miasto, port. Nowo pobudowane dzielnice. pobudować się 1 … Słownik języka polskiego
Liste der polnischen Bezeichnungen deutscher Orte — In dieser Liste werden Orten im deutschen Sprachraum (Städte, Flüsse, Inseln, Länder, Landschaften etc.) die Bezeichnungen gegenübergestellt, die im Polnischen üblich sind bzw. waren. Historische Bezeichnungen, die im allgemeinen Gebrauch im… … Deutsch Wikipedia
Liste polnischer Bezeichnungen deutscher Orte — In dieser Liste werden Orten im deutschen Sprachraum (Städte, Flüsse, Inseln, Länder, Landschaften etc.) die Bezeichnungen gegenübergestellt, die im Polnischen üblich sind bzw. waren. Historische Bezeichnungen, die im allgemeinen Gebrauch im… … Deutsch Wikipedia
Liste polnischer Bezeichnungen von Orten im deutschen Sprachraum — In dieser Liste werden Orten im deutschen Sprachraum (Städte, Flüsse, Inseln, Länder, Landschaften etc.) die Bezeichnungen gegenübergestellt, die im Polnischen üblich sind bzw. waren. Historische Bezeichnungen, die im allgemeinen Gebrauch im… … Deutsch Wikipedia
Liste polnischer Exonyme für deutsche Toponyme — In dieser Liste werden Orten im deutschen Sprachraum (Städte, Flüsse, Inseln, Länder, Landschaften etc.) die Bezeichnungen gegenübergestellt, die im Polnischen üblich sind bzw. waren. Historische Bezeichnungen, die im allgemeinen Gebrauch im… … Deutsch Wikipedia
Указатель фильмов по странам. Польша — Польша «150 в час» («150 na godzine», 1972, польск.) «80 гусар» («Nyolcvan huszár», 1978, венг. польск.) «Con amore» (1976, польск.; в СССР «С любовью») «Eroica» («Eroica», 1958, польск.) «Авель, твой брат» («Abel, twój brat», 1970, польск.)… … Кино: Энциклопедический словарь
nizina — ż IV, CMs. nizinanie; lm D. nizinain «obszar leżący na wysokości od 0 do 300 m nad poziomem morza; okolica, miejsce nisko położone» Niziny płaskie, równinne, faliste, pagórkowate. Rozległa, monotonna nizina. Miasto leżące na nizinie. Rzeka… … Słownik języka polskiego
